*Από τη Φωτεινή Γεωργιάδου
Γνώριζα τον κύριο Γιώργο Σακελλαρίδη από το συγγραφικό του έργο. Αξιόλογα μελοποιημένα παραμύθια που διδάσκουν στα παιδιά τις θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αρχές της φιλίας, της ισότητας, του σεβασμού στην διαφορετικότητα. «Ένα τρίγωνο στη χώρα των κύκλων», «Γύρω γύρω μήλα στη μέση πορτοκάλι», «Ο πρίγκιπας Λεμόνης και η όμορφη Κρεμμύδω». Ένα από αυτά, το παραμύθι «Μήλα γύρω γύρω στη μέση πορτοκάλι» , αποτέλεσε την αφορμή αλλά και το πυρήνα ενός ολόκληρου εκπαιδευτικού project που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από το εκπαιδευτικό προσωπικό του ΚΔΑΠ ΜΕΑ ΕΝ ΕΡΓΩ. Καθώς μελετούσα το έργο του, μου γεννήθηκε η επιθυμία να ,”τον γνωρίσω καλύτερα”. Τον ευχαριστώ θερμά για την συνέντευξη που μου παραχώρησε και για τις ιδέες δημιουργικής αξιοποίησης του παραμυθιού που μοιράστηκε μαζί μου.
Γιώργος Σακελλαρίδης, ένας εκπαιδευτικός, ένας μουσικός, ένας συγγραφέας, ένας άνθρωπος που αξίζει να γνωρίσετε!
1.Πως θα συστήνατε τον εαυτό σας σε ένα παιδί;
«Γεια σου! Βλέπεις, είμαι μεγάλος, πολύ μεγάλος σαν το παππού σου! Μ’ αρέσει όμως να γίνομαι παιδί! Τι λες λοιπόν, παίζουμε παρέα;»
2. Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων – μουσικών παραμυθιών που θίγουν μάλιστα σημαντικά ζητήματα (διατροφή, ξενοφοβία, κυκλοφοριακή αγωγή);
Η απόφαση μου έχει να κάνει με την πίστη μου στην παιδεία που νοιάζεται πραγματικά για τον άνθρωπο και μιλώ φυσικά την ανθρωπιστική παιδεία. Βλέποντας την πραγματικότητα, ότι δηλαδή δεν συμβαίνει έτσι στην κοινωνία, είπα στον εαυτό μου ότι αυτό θα πρέπει να είναι το δικό μου «μοντέλο» συγγραφής. Αυτό που θα έχει να κάνει με τη φιλοσοφία της Ανθρωπιστικής Παιδείας.
3. Ποια είναι η ευθύνη ενός συγγραφέα, όταν γράφει ένα παραμύθι;
Η ευθύνη ενός συγγραφέα, όταν γράφει ένα παραμύθι, νομίζω πως είναι να κάνει τις παιδικές ψυχές και να χαίρονται και να προετοιμάζονται έτσι που οι πιο σημαντικές ανθρώπινες αξίες, με σαφή και απλό τρόπο, να «ανθίσουν» μέσα στις ψυχές τους.
4. Τι ιδιαιτερότητες έχουν τα παιδιά ως αναγνώστες; Είναι πιο δύσκολο να τους τραβήξει κανείς την προσοχή;
Πρώτα – πρώτα να πούμε μια αλήθεια. Πάρα πολλές φορές -σχεδόν πάντα- το βιβλίο που θα φτάσει στα παιδιά, το διαλέγουν οι μεγάλοι! Γι’ αυτό η σημασία των επιλογών των εκπαιδευτικών και των γονιών είναι καθοριστική. Αν οι ενήλικες που είναι κοντά στο παιδί του προτείνουν κακά ή μέτρια βιβλία, υπάρχει πρόβλημα. Αντίθετα αν τα βιβλία που φτάνουν κοντά στα παιδιά είναι ποιοτικά, τότε οι ενήλικες που τα «οδηγούν» κοντά σ’ αυτά, κάνουν ότι το καλύτερο. Υπάρχουν λοιπόν παιδιά που θα αρκεστούν στο μέτριο βιβλίο. Υπάρχουν και άλλα που θα αγαπήσουν το καλό βιβλίο. Δυστυχώς, τραβάει κανείς την προσοχή των παιδιών και με τη μετριότητα!
5. Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο παραμύθι;
Το αγαπημένο μου παραμύθι είναι «Ο εγωιστής γίγαντας» του Όσκαρ Ουάιλντ. Να ένα μικρό απόσπασμα απ’ αυτό το παραμύθι:
– «Είναι δικό σας τώρα το περιβόλι, παιδάκια», είπε ο γίγαντας και πήρε ένα μεγάλο κασμά και γκρέμισε τον τοίχο. Κι όταν οι άνθρωποι πέρασαν για την αγορά στις δώδεκα το μεσημέρι, βρήκαν το γίγαντα να παίζει με τα παιδιά μέσα στον ωραιότερο κήπο που είχαν δει ποτέ…
6. Έχετε δημιουργήσει τη δικιά σας ιστοσελίδα, το https://gsakellaridis.gr/ . Πως προέκυψε αυτή η ιδέα; Τι θα διαβάσει ο νέος επισκέπτης της σελίδας σας;
Η ιστοσελίδα αυτή περιλαμβάνει υλικό που ίσως μπορεί να βοηθήσει το έργο –κυρίως- εκπαιδευτικών και γονέων. Εκεί θα βρει κανείς εργασίες (παιδικά τραγούδια ηχογραφημένα, παιδικά ποιήματα, άρθρα σε σχέση με την ανθρωπιστική μουσική παιδεία, μουσικά και ρυθμικά παιχνίδια ηχογραφημένα για βίωση με τα παιδιά και άλλο υλικό συναφές με τη μουσική και την παιδαγωγική). Το site περιλαμβάνει ακόμα υλικό, που σχετίζεται με την άλλη μεγάλη προσωπική αγάπη, το Χορωδιακό Τραγούδι, μιας και εδώ και 40 περίπου χρόνια, διευθύνω την ΠΑΙΔΙΚΗ και την ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΔΗΜΟΥ ΡΟΔΟΥ (Χορωδία ενηλίκων η τελευταία), με πολλές συναυλίες στη Ελλάδα και το εξωτερικό.
7. Έχετε διδάξει ως εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ήτοι σε ανήλικους μαθητές και σε φοιτητές. Ποια είναι τα οφέλη από τη διδασκαλία της μουσικής;
Όσο αφορά τα οφέλη της μουσικής προς τα παιδιά (μικρά, μεγάλα, μεγαλύτερα και εννοώ εδώ τους φοιτητές), ποτέ δεν έδωσα μονοδιάστατα σημασία στα γνωστικά μουσικά οφέλη. Πάντα με ενδιέφερε και με ενδιαφέρει, πρωτίστως το συναισθηματικό όφελος από την ενασχόληση με τη μουσική. Γι’ αυτό θεωρώ βασική δραστηριότητα το τραγούδι που περιέχει τη δυναμική του λόγου. Με την μελοποιημένη Παιδική Ποίηση, μπορείς να φέρεις ευκολότερα κοντά στις παιδικές ψυχές, αξίες και θέματα όπως, η ενσυναίσθηση, η αυτοεκτίμηση, (γενικότερα τη συναισθηματική μάθηση), η αποδοχή του διαφορετικού, ο ρατσισμός, η βία στο σχολείο και έξω από αυτό, τα δικαιώματα των παιδιών πάντα σε συνάρτηση με τις υποχρεώσεις, η Κυκλοφοριακή Αγωγή, ή Αγωγή Υγείας, η Ειδική Αγωγή και τόσα άλλα!
8. Τι γνώμη έχετε για τη θέση της μουσικής στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών του ελληνικού σχολείου; Υπάρχει «απόσταση» από τη θεωρία στην πράξη;
Στο σημείο αυτό, μάλλον θα εκφράσω απογοήτευση. Πρώτα -πρώτα μουσική εκπαίδευση, στη πλειονότητα των Παιδαγωγικών μας τμημάτων δεν υπάρχει. Κι’ αυτό με τη δικαιολογία ότι έχουμε πια τους ειδικούς της μουσικής στα σχολεία. Όμως, ο δάσκαλος, καλό είναι να έχει κι αυτός μια στοιχειώδη μουσική παιδεία γιατί έτσι ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τούτο το σπουδαίο εφόδιο.
Τα αναλυτικά προγράμματα, συνήθως, είναι καλογραμμένα. Όμως στην πράξη άλλα βλέπουμε. Ευτυχώς, έχουμε πολλές καλές δασκάλες και πολλούς καλούς δασκάλους γενικής παιδείας καθώς και μουσικής παιδείας σε όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους.
Αισθάνομαι πως δεν ωφελεί η πολύ κριτική. Γι’ αυτό ας μου επιτραπεί μόνο, να παρακαλέσω όλους όσους είναι κοντά στα παιδιά, να δείχνουν σ’ αυτά, αγάπη, ενθάρρυνση, κατανόηση, αποδοχή και να πάψουν να ενδιαφέρονται για τη βαθμολογία, ειδικά στα μαθήματα Τέχνης που όλοι τα έχουμε ανάγκη. Το παιδί δεν είναι υποχρεωμένο να πηγαίνει να «συναντήσει» την Τέχνη. Η Τέχνη είναι που έχει υποχρέωση να πηγαίνει προς το παιδί! Το κάθε παιδί.
9. Το παραμύθια σας είναι σε έμμετρο λόγο και συνοδεύονται από cd με τα ποιήματά σας μελοποιημένα. Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι η μουσική στη μάθηση;
Είναι άλλο πράγμα η ποίηση από μόνη της και εντελώς διαφορετική υπόθεση η ποίηση μελοποιημένη. Το ξέρετε δα και σεις καλά ότι πολλές έρευνες έχουν δείξει πως παιδιά που συμμετέχουν στον κόσμο της μουσικής, παρουσιάζουν καλύτερα γνωστικά αποτελέσματα όσο αφορά και τα άλλα μαθήματα στο σχολείο.
10. ‘Ένα τρίγωνο στη χώρα των κύκλων» και «Γύρω γύρω στη μέση πορτοκάλι»: Δυο έμμετρα παραμύθια – τραγούδια κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Πως προέκυψε η ιδέα για τη συγγραφή τους;
Πεποίθηση μου είναι ότι η ανθρωπιστική παιδεία πρέπει με κάθε τρόπο να φτάνει κοντά στα παιδιά. Και καλοί «δρόμοι» γι’ αυτή την «πορεία», είναι η παιδική ποίηση, το παιδικό τραγούδι και τα έμμετρα μουσικά παραμύθια. Ήταν λοιπόν φυσικό επόμενο να διαπραγματευθώ τέτοια σημαντικά θέματα για παιδιά, μέσα από «δρόμους» όπως αυτοί που αναφέρθηκαν παραπάνω.
11. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται όλο και συχνότερα στις σχολικές τάξεις. Με ποιους τρόπους μπορούν να θωρακίσουν οι γονείς τα παιδιά τους απέναντι στο bulling ;
Οι γονείς πρέπει να είναι διαρκώς κοντά στα παιδιά τους. Να παρακολουθούν τη διάθεση τους, τις παρέες τους. Να συζητούν με τα παιδιά τους τις δυσκολίες και τα προβλήματα τους. Να τα παίρνουν και να τα φέρνουν από το σχολείο, όσο τους είναι δυνατόν. Να είναι και γονείς και φίλοι. Δεν χρειάζεται άγχος, αγάπη με έργα χρειάζεται. Και πάνω απ’ όλα να επικρατήσει το σύνθημα: «Μίλα γύρω-γύρω…», που ευτυχώς τον τελευταίο καιρό το διαβάζουμε ακόμα και σε σχολικούς και εξωσχολικούς τοίχους.
12. Ας σταθούμε στο βιβλίο σας «Στο δρόμο με ασφάλεια». Ένα βιβλίο που μπορεί να αποτελέσει και αποτελεί εξαιρετικό εργαλείο εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής στο σχολείο. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό.
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με σκοπό να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση των παιδιών αναφορικά με το πολύ σημαντικό θέμα της Οδικής Ασφάλειας, της Κυκλοφοριακής Αγωγής. Γνωρίζουμε την ανάγκη που υπάρχει για Οδική Παιδεία στα σχολεία και τις οικογένειες. Σκεφτήκαμε λοιπόν πως θα ήταν καλή ιδέα η συγγραφή ενός τέτοιου βιβλίου, όπου και πάλι το παιδικό τραγούδι θα παίζει το δικό του σπουδαίο ρόλο.
13. “Ο πρίγκιπας Λεμόνης και η όμορφη Κρεμμύδω” είναι ένα παραμύθι σας που αγαπήθηκε πολύ τόσο από τα παιδιά όσο και από ενήλικες. Έχει χρησιμοποιηθεί ποικιλοτρόπως από εκπαιδευτικούς (κουκλοθέατρο, project, θεατρικές παραστάσεις, γιορτές) όσο και από άλλους φορείς (θεατρικές παραστάσεις από το θέατρου του Βορρά). Πως αισθάνεστε που η «δουλειά» σας έχει τέτοια απήχηση;
Είναι αλήθεια πως νιώθω όμορφα καθώς «Ο πρίγκιπας Λεμόνης και η όμορφη Κρεμμύδω» με έφεραν πιο κοντά στα παιδιά και συνέβη αυτό που ονειρευόμουν. Να βάλω κι εγώ για τα καλά μέσα μου, το παιδί! Είναι ευτυχία για μένα να μοιράζομαι όλες τις δουλειές μου, όχι μόνο με τα παιδιά, αλλά και με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, με τον καθένα που ενδιαφέρετε για τα παιδιά και είναι κοντά τους με αγάπη.
14. Είστε επιμελητής του κοινωνικού-παιδαγωγικού προγράμματος, «Η Μουσική στις Γειτονιές μας», που εφαρμόζεται σε συνοικίες της Ρόδου. Μιλήστε μας για αυτή τη δράση.
Η μουσική αυτή δράση είναι καθαρά κοινωνικής διάστασης. Παιδιά και ενήλικες από γειτονιές της πόλης της Ρόδου, μαθαίνουν μουσικά όργανα ή τραγουδούν σε Χορωδιακά σχήματα, με μια υποτυπώδη οικονομική συμμετοχή. Η δράση αυτή εκπηγάζει από τον ανθρωποκεντρικό σύλλογο ΑΠΟΠΕΣ και τα σχήματα φέρουν τον τίτλο: «Ανοιχτή Ανθρώπινη Αγκαλιά». Αυτές τις τρεις τελευταίες λέξεις, το κοινωνικό – παιδαγωγικό πρόγραμμα, «Η Μουσική στις Γειτονιές μας», τις εννοεί πραγματικά και έτσι πορεύεται.
15. Θα υπάρξει συνέχεια στη συγγραφή- μελοποίηση. Έχετε ήδη το επόμενο μουσικό παραμύθι στο μυαλό σας;
Η αλήθεια είναι πως έχω αρκετές εργασίες στο συρτάρι μου. Η πιο έτοιμη δουλειά έχει τον τίτλο: «Με την καρδιά ακούς καλύτερα!», και περιλαμβάνει μια σειρά παιδικών τραγουδιών σχετικών με τα συναισθήματα, την ενσυναίσθηση, την αυτοεκτίμηση, την αποδοχή του διαφορετικού, τα δικαιώματα των παιδιών και άλλα συναφή θέματα. Σας αποχαιρετώ λοιπόν με μια στροφή από το ανέκδοτο βιβλίο με τίτλο: «Με την καρδιά ακούς καλύτερα!»
• Και να ξέρεις…
Στομαχόπονους δε θα’ χεις
ούτε και πονοκεφάλους,
αισιόδοξος αν είσαι
και χαμογελάς στους άλλους!
Σύντομο Βιογραφικό
Ο Γιώργος Σακελλαρίδης, διδάκτορας μουσικής παιδαγωγικής, εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, δίδαξε επί σειρά ετών και στα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι ιδρυτής της Παιδικής και της Πειραματικής Χορωδίας Δήμου Ροδίων και επιμελητής του κοινωνικού-παιδαγωγικού προγράμματος, «Η Μουσική στις Γειτονιές μας», που εφαρμόζεται σε συνοικίες της Ρόδου.
Είναι συγγραφέας μουσικοπαιδαγωγικών βιβλίων σε θεματικές όπως: μουσική και ανθρωπιστική παιδεία, συναισθηματική νοημοσύνη ψυχική υγεία και μουσική, τραγούδια για τα δικαιώματα των παιδιών, ανθρώπινη διαφορετικότητα και παιδικό τραγούδι, μουσική και διαθεματικότητα, διαπολιτισμική μουσική εκπαίδευση, μουσική και παιχνίδι κ.λπ. Εργασίες του περιλαμβάνονται σε βιβλία του ελληνικού και του κυπριακού Δημοτικού Σχολείου.
Φωτογραφίες:
